مبانی اقتصاد در جامعه اسلامی ؛ نوشته سید محمد باقر صدر

تصویری از اقتصاد جامعه اسلامی؛ اثری از سید محمد باقر صدر

"پیش از دوم خرداد" و زمینه های شکل گیری یک دوران

تجربه نشان داده که وقتی با مسائل یک دوران به نحو اصولی  و ریشه نگر برخورد نمی شود ،مسائل مزبور ،به صورت آتش زیر خاکستر برای دوره های بعد به یادگار می مانند.

رویکرد اسلامیِ ریشه نگر ؛ مغفول اما امید بخش

توضیح:آنچه در پی خواهید خواند گسترش یافته نخستین سرمقاله احیا (در تابستان 82) است که دربیست ویک  فروردین 91 در سایت احیا انعکاس یافت.

دفاع مقدس و اصالتی که به حاشیه رانده شد

به یاد شهید کاظم نجفی رستگار و شهیدانی همچون او

اطلاعیه:توضیحی در باره مطالب منتسب به احیا ،تحریریه یا مسئول آن

جهانی سازی ؛ جلوه ای جدید از سرمایه داری-مقاله ای از دکتر منیر شفیق

نقد دیدگاه آقای جوادی آملی در باره علم دینی

احیا: کتاب “منزلت عقل در هندسه معرفت بشری” با کوشش آقای احمد واعظی و ظاهرا”با استفاده از دروس آقای جوادی آملی فراهم آمده است. آنچه  در پی خواهید خواند مقاله ای است که آقای محمد فنائی اشکوری در نقد این کتاب به رشته تحریر در آورده است . باز نشرِ این مقاله از  سوی "احیا" به معنای همفکری با نویسندۀ محترمِ آن در تمامی زمینه ها و مواضع نیست ؛ علاوه بر این که دیدگاه  آقای جوادی آملی  و همچنین دیگر کوششهای فکریِ مشابه از سوی آقای مصباح یزدی یا اصحاب فرهنگستان علوم اسلامی قم را از منظرهای دیگر هم قابل نقد می دانیم. به بازدیدکنندگان محترم سایت  پیشنهاد می کنیم  علاوه بر این مقاله، که در خرداد 90 در احیا بازنشر شد ، مقالۀ آقای خسرو باقری را هم بخوانند که در نقدکتاب آقای جوادی آملی به رشته تحریر در آمده و  در سال  های بعد در سایت" احیا " با عنوان "بازاندیشی روایتی رایج از مفهوم علم دینی" انتشار مجدد پیدا کرد. تیتری که در صفحۀ اول سایت برای  مقالۀ آقای فنائی  برگزیده شده است،از "احیا" است.

روزگار عسرت به روایت دو بانوی مجاهد

 احیا : در تاریخ انقلاب اسلامی ایران ، مجاهدتها و کوششهای خاموش کم نیست تا بدانجا که حتی  کم و کیف آن  ،گاه ،برای آگاهان به تاریخ معاصر  نیز نا آشنا است .در مقابل چه بسیار داریم  اهل هیا هو   را که از کاهی در کارنامه خود ،کوه ساخته اند و گاه ، در حالی که  حتی کوچکترین هزینه های مجاهدت را  هم متحمل نشده اند، به عنوان اسلام شناس مبارز   معرفی می شوند ! پگذریم از آن که استاد شهید مطهری دهه ها پیش ، رشته “تز اصالت مبارزه “را هم  پنبه کرد و به همه ما  آموخت که  مقاومت و “مبارزه ”  و سختیهای آن ،فی حد ذاته مقدس نیستند و اگر متکی به جهت الهی، نیت صالح ،عقیده درست ، شیوه  صحیح (و کیفیت تداوم )نباشند ارزشی ندارند.

نگاهی به مبانی فقهی شورا

احیا:  “شورا “یکی از مهمترین عناصر ،در اندیشه سیاسی اجتماعی اسلام است که متاسفانه متناسب با اهمیت وافر آن ،چندان مورد توجه  علمی و عملی قرار نگرفته  است .مقاله حاضر ، من باب طرح مسئله و ارایه دیدگاههای موجود در این زمینه ، تقدیم خوانندگان احیا می شود. پیدا است که جا برای کوششهای علمی و عملیاتی کاملتر و جامعتر در این زمینه همچنان باز است.

نظام شورائی در اندیشه سیاسی آیه الله طالقانی

بیماری سیاست در میهن ما

مواجهه دینی با نسل جوان

وصیتنامه مجاهد شهید محمد بروجردی

و نکاتی درباره مواجه دیدنِ هموارۀ خود با خدا

مطهری و سرشت حکومت ؛ حکمران امانتدار است نه مالک

تمایزها و چالشهای امروز و فردای انقلاب

دراین مقاله به فهرستی از ویژگیهای مشخصه و همچنین چالشهای حال و آینده انقلاب اسلامی ایران اشاره شده است.

روایت تاریخ با عینک تجدد - نقد کتاب «تأملی در مدرنیته ایرانی» نوشته دکتر علی میر سپاسی

“نقشه جامع چالش با نظام جهانی سلطه” و ضرورت آن

ما با اسرائیل به مثابه  یک رژیم ضد انسانی و به عنوان ” پایگاه منطقه‌ای نظام جهانی سلطه” دشمنیم. طرح ایده‌هایی همچون هولوکاست یا  سخن پردازی پیرامون  آن ، تنها ثمره‌ای که داشته و دارد، انحراف ذهن از واقعیتِ امروزیِ  “منازعه جهانی ”و آدرس دهیِ غلط در مورد این منازعه است .

رحلت غریبانۀ آیه الله جمی

چهار رویکرد در مواجهه با امام وانقلاب

عدل اخلاقی یا رویکردی نادرست به عدل اجتماعی؟

صفاتی دزفولی و آغازین لحظات یک سلوک

تصویری از مجاهد شهید غلامحسین صفاتی دزفولی

مطالعات آموزش و پرورش ؛ تجدید مطلعی از منظر تکامل

توضیح: مقصود از نگارش این مقاله، معرفی" آموزش و پرورش آزادیبخش" است. این رویکرد، مستلزم اندیشیدن به شرایطی است که "آزادی ستمدیدگان" را ممکن می سازد. توجه به این دیدگاه ،می تواند مقدمه ای باشد برای طرح رهیافتی تکامل گرا به تعلیم و تربیت.

تکاپوی اسلامی دانشجویان و بازگشت غیر مقلدانه و تعالی جو به مطهری

احیا: این مقاله نخستین بار در نشریه دانشجویی« نهضت اسلامی احیا » در دانشکده علوم احتماعی دانشگاه تهران و همزمان در سایت سابق ما منتشر شد . تیتر و پی نوشتِ سابق را ویرایش کرده ایم تا بهتر وافی به مقصود باشد.

نهضت جهانی مستضعفین بی نیاز از چپ گرائی آمریکای لاتین- اسلام ، اصل است نه مبارزه!

به خُردها هم بیاندیشیم - مهم و نامهم در سیاست اسلامی

اهرم خارحی در سیاست داخلی

کدام شرایط و زمینه‌ها اهرم خارجی را به عنصری کلیدی در فضای سیاسی یک واحد ملی، تبدیل می‌کند.

استضعاف و رابطه قدرت

سرمایه اجتماعی ؛ توانِ تبیین کنندگی و راه گشائیِ آن

امیر حسین ترکش دوز

 

 

چکیده:
در مقالة حاضر کوشش شده  با در نظر گرفتن سه روایت شایع از مفهوم سرمایه اجتماعی، مبادی معرفتی و مضمون محوری روایت‌های مزبور مورد بررسی  قرار گیرد. آنچه در نقد روایت‌های سه‌گانه از سرمایه اجتماعی، مورد توجه بوده است عمدتاً غنای تبیینی و راهگشایی روایت‌های یاد شده است؛ گو اینکه در این میان به مبادی و لوازم معرفتی برخی روایت‌های یاد شده نیز پرداخته شده  است که مسلماً در راه‌گشایی اندیشه سرمایه اجتماعی در چارچوب‌های فرهنگی ـ معنایی متفاوت  ، مؤثر خواهد بود. این مقاله با طرح پرسشی در باب نحوة مواجهه نخبگان ایرانی  با مفاهیمی همچون سرمایه اجتماعی، پایان می‌یابد.

توافق پسا واشنگتن و رویکرد انفعالی

رویکرد جدید بانک جهانی یک موج نسبتاً جدید آکادمیک در دانش اقتصادی و مباحث مربوط به توسعه را در عقبة خود داشت. رواج گستردة نهادگرایی جدید و طرح بیش از پیش اندیشمندانی چون « آمارتیاسن» و اعطای جایزة نوبل اقتصاد به او، خواسته یا نا خواسته «توافق پسا واشنگتن» را پشتیبانی می‌نمود.

دین و ملیت در اندیشه مطهری - آسیب شناسی یک نقد

مطهری و نقش آسیب شناسانه او در روشنفکری اسلامی

التزام تمام عیار به قانون اساسی

نامه ای برای همیشه - نامه مجاهد شهید سید علی جهان آرا به خانواده اش در سالهای مبارزه

احیا : این نامه را ، سید علی جهان آرا،  13 مرداد 1356 ،در  بیست سالگی ، در شرایطی که مخفیانه زندگی می کرد به خانواده اش نوشت. علی جهان آرا متولد 1336 ، دانشجوی  رشته جامعه شناسی دانشگاه تهران ظاهرا در اواخر سال 56،توسطِ مأمورینِ  رژیم پهلوی به اسارت گرفته شد و در دوم  اردیبهشت  1357 زیر شکنجه به شهادت رسید. نامه زیر احتمالا" برای نخستین بار ، در مهرماه 1360 در جلد دوم تاریخچه سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی (اولیه)  چاپ شد و در 22 تیر 1384 از روی نسخه چاپی ،با عنوانی متفاوت - یعنی «نامه ای برای همیشه -نامه مجاهد شهید سید علی جهان آرا به خانواده اش در سالهای مبارزه» -در همین سایت -احیا-  انتشار یافت. «موافقت کلی» با نامه ای که خواهید خواند  و «تجلیل از جهت گیریِ اصلی آن » و «سخن گفتن از تداوم بخشیدن  به راهی که نویسنده شهیدِ  نامه از آن سخن می گوید »با« رویکرد نقادانه به  نامه مزبور» قابل جمع است .  به رغم هر بحث و مناقشه ای که در باره این  نامه  قابل طرح باشد ،این نکته را نمی توان انکار کرد که تصویری که نویسنده شهیدِمتنِ زیر از  «انقلابی بودن»  و از « سیاست ورزی » -  با عبارتهای خاص خود- ارائه می دهد  ،از «معنای رایج و ناپسندِ انقلابی بودن و سیاست ورزی »و از «تصویرِ نادرست و یکسویه از مبارزات پیش از انقلاب »، متمایز است.

محمد تقی شریعتی و بیدارگری با عقل اسلامی

انتخابات و حکایت کم مایگی و کژتابی در چالشهای گذرا

بازنشر دومین بیانیه احیا در آستانه انتخابات نهم ریاست جمهوری- خرداد 1384 

"مدارای رزمنده “متمایز از “تساهل لیبرال” - به یاد مجاهد شهید بروجردی

مدارای بروجردی مدارای رزمنده بود. مدارایی با مضمون تربیتی، مدارایی جهت دار و برای نیل به غایت انسان! او از آن رو مدارا نمی کرد که به حق و باطلی باور نداشت یا حق را منتشَر می انگاشت یا ملتزمین به هر سبک زندگی را از منظر نسبی انگارانه محق می دید. {مدارای شهید بروجردی چنین مدارایی نبود}

مطهری و حکومت مطلقه

توضیح : از ابتدای شکل گیری سایت احیا در تابستان 82 بابِ سلسله یادداشتهای کوتاهی را گشودیم با عنوان تأملات سلف در اندیشه سیاسی .  یکی از این یادداشتها "مطهری و حکومت مطلقه "بود که در زمستان همان سال در سایت سابق ما منتشر شد.  در سال 89 نیز مقاله ای با همین عنوان در احیا منتشر شد . آنچه در فراز بعد ملاحظه می کنید، گسترش یافتۀ همان یادداشت اول است.

نظرخواهی درباره قانون کار

غیاب مستضعفان در معادلات سیاسی

«غیاب مستضعفان در معادلات سیاسی» نوشته ای بود که در  سال 1382- در آستانه نیمه شعبان - در سایت احیا منتشر شد . این یادداشت یکی از اولین نوشته های منتشرشده در احیا بود.

آغازی دیگر با یاد "او" وبه امید "موعود" - نخستین سرمقاله احیا

«آغازی دیگر با یاد او وبه امید  موعود» عنوانِ  نخستین سرمقاله ای است که در  تابستان 82 در "احیا" بارگذاری شد . این سرمقاله در سالهای بعد با عنوان" رویکرد اسلامی ریشه نگر ؛مغفول اما امید بخش "بازنویسی شد و باافزودن نکاتی در همین سایت انتشار پیدا کرد .ذکر این نکته لازم است که تفسیر ما از برخی شخصیتها که در این سرمقاله از آنها یا شده از اساس متفاوت از برداشت رایج است . در به کار بردن القاب برای ایشان ، از فهم رایج و مسلط از این «لقبها» پیروی نمی کنیم . در این زمینه می توانید به موضع گیری انتقادی ما نسبت به« پیشوا سالاریِ رایج» در مقاله رویکرد احیا مسئله اصلاح دینی  و نگرشهای رقیب مراجعه کنید .